"Тулгар төр байгуулагдсаны 2230", "Ардын хувьсгалын 100 жил"- ийн түүхэн ойн баярыг тохиолдуулан Г.Занабазарын нэрэмжит Дүрслэх урлагийн музейн зүгээс гаргасан "Монгол наадам" үзэсгэлэнгийн катологи хэвлэгдэн та бүхний гар дээр хүрэхэд бэлэн болж, өнөөдрөөс эхлэн манай музейн дэлгүүрт худалдаалагдаж эхэллээ.

Өндөр гэгээн Занабазарын мэндэлсний 380 жилийн ойд зориулан Г.Занабазарын нэрэмжит Дүрслэх урлагийн музейгээс 2015 онд “Урлагт мөнхөрсөн Г.Занабазарын таван дүр” үзэсгэлэн зохион байгуулж каталог гаргасан бөгөөд каталогид тус музейн сан хөмрөгт хадгалагдаж буй шавар, шуумал, танка, зээгт наамал, модон барын дардас зэрэг төрлөөр бүтээсэн Өндөр гэгээний дүрийн зэрэгцээ хутагтын мутрын дардас, Өндөр гэгээн өөрийн мутраар бүтээсэн гэх “Өөрийн хөрөг Г.Занабазар” бүтээлийг эхээр нь “орги”оор нь толилуулсан байна. Энэхүү каталог нь Занабазар судлалд өчүүхэн төдий ч атугай хувь нэмэр болгоход бидний зорилт оршино.

Арван хангал цуврал үзэсгэлэнгийн 4 дахь буюу “Эрдэнэ болсон гурван сахиус” үзэсгэлэн, католог гаргасан ба музейн сан хөмрөгөөс Баян Намсрай, Улаан сахиус буюу Жамсран, Цагаан итгэл буюу Гонгор бурхадын баримал, зурмал бүтээлүүдийг зурагжуулж музейн судлаачдын бурхадын тухай англи, монгол хэл дээрхи бичвэр тайлбар бүхий ном.

Г.Занабазарын нэрэмжит Дүрслэх урлагийн музей модон эд өлгийн зүйлийн хадгалалт хамгаалалтанд анхааран 2017 онд үзэсгэлэн, хэлэлцүүлэг зохион байгуулсан ба модон эд өлгийн зүйлийн боловсруулалт, онцлогийн тухай бичвэр, бүтээлийн зураг, модон эдлэлийн хадгалалт хамгаалалтын зөвлөмжийг хамтад нь хэвлүүлэн музейн ажилчид, судлаачдад, олон нийтэд хүргэсэн юм.

Арван хангал цуврал үзэсгэлэнгийн 5 дэхь буюу “Догшидын аврал” үзэсгэлэнг уламжлал болсон зурагт тайлбар бүхий каталогийн хамт үзэгчдэд өргөн барьж байна. Каталогт музейн сан хөмрөгөөс өмнө гаргаж байгаагүй хангал бурхад болох Дамдин Чойжоо буюу Эрлэг Номун хаан, Цамба, Шалши, Махгал, бурхадын дүрслэх урлагийн олон төрлөөр бүтээн туурвисан сор бүтээлүүдийг багтаасан юм.

“МОНГОЛ ДАРХНЫ УРЛАХУЙН УХААНЫ ДЭЭЖИС” үзэсгэлэнг толилуулах явцад тус музейгээс уг үзэсгэлэнгийн каталогийг бэлтгэн хэвлүүлж үзэгчид, судлаачдад хүргэж байгаа билээ. Каталогит монгол дархны урлагийн түүхэн хөгжлөөс эхлээд монгол дархны сургууль хийц, дархны урлахуйн үйлийн онцлог, монгол эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүсийн гоёл, чимэг зүүсгэл, шашны урлалын үүслийн тухай товч өгүүлэхийн зэрэгцээ дархны урлагийн нэр томъёоны товч тайлбар, үзэсгэлэнд дэлгэгдсэн болон дэлгэгдээгүй үзмэрүүдийн гэрэл зургийг хүргэж байна.

Дүрслэх урлагийн музейн үзэсгэлэнгийн танхимд буй үзмэр, үзүүллэгийн дэлгэрнгүй тайлбар ном.

Арван хангал цуврал үзэсгэлэнгийн 3 дахь буюу “Ач авралт охин тэнгэрүүд ба Дара эх” үзэсгэлэн, католог гаргасан ба музейн сан хөмрөгөөс Балданлхам, Бүжинлхам, Гүнжинлхам, Янжинлхам ба Цагаан дара эх бурхадаас бүрдсэн зурмал, оѐмол, цутгуур, шуумал, баримал, модон барын дардас, сийлбэр нийт 300 орчим бүтээлийн зураг багтсан музейн судлаачдын бурхадын тухай англи, монгол хэл дээрхи бичвэр тайлбар бүхий ном.

Дүрслэх уралгийн музейд буй хосгүй үнэт бүтээлүүдийн англи, монгол хэл дээлхи тайлбартай каталог.

Г.Занабазарын нэрэмжит Дүрслэх урлагийн музейн сан хөмрөгийн дээжисээс “БУРХАДЫН ОРОН, ХОТ МАНДАЛ” хэмээх ном гаргав. Хот мандалыг танка зураг, зээгт наамал, мод, өнгөт элс, оюун санаа, бясалгал зэрэг олон зүйлээр бүтээдэг уламжлалтай. Бурханы шашны урлахуй ухааны нэг гол чиглэл бол хот мандал юм.

Музейн гадаад урлагийн сан хөмрөгөөс Японы модон барын бүтээлүүдээс бүрдсэн ”Дөрвөн улиралын дуу” нэртэй үзэсгэлэнгээр каталог гаргав.

Буддын шашин манай оронд өргөн дэлгэрч өдгөө музейд буй шүтээн урлалууд нь урлагийн гайхамшигт бүтээл болон хадгалагдаж байна. Манай музейн үзвэрийн нилээдгүй хувийг Буддын шашинтай холбоотой үзмэрүүд эзэлдэг тул хүүхдүүд та бүхэнд ойлгоход тус нэмэр болох үүднээс түгээмэл таарах бэлгэдэл дүрслэлийн тайлбар, гарын авлагыг өргөн барьж байна.

Арван хангал цуврал үзэсгэлэнгийн 2 дахь үзэсгэлэн "Нууцын эзэн" нэртэй зохион байгуулсан ба Очирваань бурханыг сонгон, зурмал, оѐмол, цутгуур, шуумал, баримал, дармал, сийлбэр бүтээлүүдийг зурагжуулан музейн судлаачдын бурхадын тухай англи, монгол хэл дээрхи бичвэр тайлбар бүхий ном гаргасан юм.

Арван хангал цуврал үзэсгэлэнгийн анхны үзэсгэлэн "Очирт аюулган үйлдэгчийн нууц" нэртэй Жигжид бурханы бүтээлүүдээр үзэсгэлэн зохион байгуулсан бөгөөд бүтээлүүдийг зурагжуулж музейн судлаачдын бурхадын тухай англи, монгол хэл дээрхи бичвэр тайлбар бүхий ном гаргасан юм.

Сайн ноён хан аймгийн Далай чойнхор вангийн хошуу, түүний дархчууд